Ikony w niebezpieczeństwie

Na przestrzeni dziejów, miejscom uważanym za dziedzictwo kulturowe groziło zniszczenie wskutek konfliktów, katastrof naturalnych i zdarzeń nieprzewidywalnych. Cyfryzacja dziedzictwa kulturowego może być kluczowym narzędziem w podejmowanych dziś wysiłkach na rzecz konserwacji, odbudowy, badań i promocji zasobów kulturalnych Europy.

Na poziomie Unii Europejskiej podejmowane są nowe działania w tym obszarze: zaledwie kilka dni przed pożarem katedry Notre Dame 25 krajów europejskich w oparciu o Deklarację współpracy Komisji Europejskiej zobowiązało się działać w kilku obszarach; podjęto między innymi inicjatywę ogólnoeuropejską dotyczącą cyfryzacji trójwymiarowej dzieł należących do dziedzictwa kulturowego, pomników i obiektów. 

Na liście zagrożonego dziedzictwa światowego UNESCO znajdują się obecnie 54 pozycje:

W celu zidentyfikowania tak podatnych na destrukcję obiektów Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO opiera się na informacjach uzyskiwanych od krajów uczestniczących i organów doradczych (takich jak Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków, tj. ICOMOS w zakresie dziedzictwa kulturowego).

Grupy konserwatorów i specjalistów w dziedzinie dziedzictwa podejmują wysiłki w celu zachowania i opracowania dokumentacji obiektów zagrożonych, a zasoby cyfrowe odgrywają w ich pracy ważną rolę. Kolekcje muzealne, archiwa i biblioteki kryją w sobie bezcenne, często unikalne zbiory dzieł stanowiących dziedzictwo kulturowe, a także zapisy, rejestry i dokumenty dotyczące tych obiektów i ich historii.

W ostatnich dziesięcioleciach wiele z tych obiektów poddano cyfryzacji i opublikowano w Internecie.

Od rysunków architektonicznych po fotografie, obrazy i dokumenty, zdigitalizowane materiały opowiadają nam, jak poszczególne miejsca wyglądały, do czego służyły i kto odwiedzał je w przeszłości. Dziś fascynujące technologie, takie jak skanowanie i modelowanie trójwymiarowe, rzeczywistość wirtualna i rozszerzona, obiecują nowe sposoby zachowywania i prezentacji dziedzictwa kulturowego.

Niniejsza wystawa pozwoli nam spojrzeć szerzej na zagadnienie niszczenia dziedzictwa, zarówno współcześnie, jak i w przeszłości, z różnych powodów: od konfliktów zbrojnych, przez katastrofy naturalne, po wpływ działalności człowieka. Na końcu przyjrzymy się bliżej katedrze Notre Dame i poznamy materiały oraz technologie, po które sięgają specjaliści planujący jej odbudowę.

W pierwszej kolejności pochylmy się nad wojnami i konfliktami, które przez stulecia kaleczyły terytorium Europy, jej historię i dziedzictwo.