Steden in Oostenrijk, Estland en Noorwegen ontvangen deze titel
Elk jaar viert de Europese dienst voor Culturele Hoofdsteden van Europa de rijke schakering aan cultureel erfgoed in heel Europa. Dit doen ze door de historische waarde, het culturele leven en het artistieke erfgoed van verschillende steden en regio's te belichten.
In 2024 staan Bad Ischl in Oostenrijk, Bodø in Noorwegen en Tartu in Estland in de schijnwerpers. Culturele Hoofdsteden van Europa hoeven geen grote, drukke steden te zijn - dit jaar dragen drie van de kleinste plaatsen in de geschiedenis van het programma de titel.
Elke plaats omvat een unieke mix van erfgoed, geschiedenis en artistieke innovatie en biedt een kijkje in het bruisende erfgoed van Europa. Laten we een virtueel bezoek brengen aan elk van deze plaatsen en hun culturele erfgoed verkennen.
Bad Ischl, Oostenrijk
Bad Ischl ligt in de Oostenrijkse Alpenregio Salzkammergut. Het bestaat uit 23 gemeenten die samen de titel 'Culturele Hoofdstad' dragen.
Bad Ischl is een kuuroord dat bekend staat om zijn keizerlijke geschiedenis. In 1849 koos keizer Frans Jozef I van Oostenrijk de stad uit als zijn zomerresidentie. De elegante architectuur en schilderachtige landschappen weerspiegelen de weelde en grandeur van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie.
Frans Jozef en zijn vrouw keizerin Elisabeth van Oostenrijk (bekend als Sisi) brachten hun zomers door in het landhuis Kaiservilla.
In deze villa tekende Frans Jozef in 1914 de oorlogsverklaring van Oostenrijk-Hongarije aan het Koninkrijk Servië, waarmee de Eerste Wereldoorlog begon.
Maar de regio was al lang voor de Eerste Wereldoorlog belangrijk. Het heeft een rijk erfgoed uit de Bronstijd en IJzertijd.
Zo rijk zelfs dat het aan het meer gelegen dorp Hallstatt zijn naam gaf aan een heel tijdperk van de IJzertijd - de periode die Hallstatt-cultuur wordt genoemd (850 tot 500 v. Chr.). In de 19e eeuw werden bij een opgraving van een grote prehistorische begraafplaats werktuigen en andere artefacten gevonden die verband hielden met de nabijgelegen zoutmijnen.
De regio heeft veel kunstenaars geïnspireerd, met name Gustav Klimt die zijn zomers doorbracht aan de Attersee en veel kunstwerken schilderde die geïnspireerd waren op de natuurlijke omgeving van het meer.
De plannen van Salzkammergut als Culturele Hoofdstad van Europa zijn gericht op vier gebieden: Kracht en traditie, Cultuur in beweging, Salzkammergut delen en 'Globalokal'. Met deze activiteiten wil )Salzkammergut in 2024 de prehistorische, keizerlijke en meer recente geschiedenis met de toekomst verbinden.
Bodø, Noorwegen
Om de drie jaar worden plaatsen uit landen buiten de Europese Unie uitgenodigd om mee te dingen naar de titel van Culturele Hoofdstad van Europa. Bodø is een stad in het noorden van Noorwegen en is de meest noordelijke plaats die de titel Culturele Hoofdstad van Europa heeft gekregen.
Bodø ligt tussen adembenemende landschappen boven de poolcirkel en heeft ongeveer 50.000 inwoners.
Het ontwikkelde zich in het begin van de 19e eeuw van een dorp tot een stad dankzij de visserij en de maritieme industrie. Bodø heeft ook een basis van de Koninklijke Noorse Luchtmacht en het Noorse Luchtvaartmuseum is er gevestigd.
Vandaag de dag is Bodø de thuisbasis van Fram Kino, de eerste bioscoop in Noorwegen die in 1908 werd geopend. Het heeft ook de voetbalclub Bodø/Glimt, de meest noordelijke club die een Europese nationale competitie heeft gewonnen. Ze wonnen de Eliteserien, het kampioenschap van Noorwegen, in 2020, 2021 en 2023.
In 2024 zullen er meer dan 1.000 evenementen plaatsvinden in Bodø en in de hele regio Nordland, met de nadruk op jongeren.
In Bodø zijn deze evenementen gecentreerd in het Stormen, een wijk die een concertzaal, een theater en een bibliotheek bevat. Het werd in 2014 geopend.
Tartu, Estland
Tartu is de tweede stad van Estland en staat bekend als de intellectuele hoofdstad van Estland. De Universiteit van Tartu, opgericht in 1632, is de oudste universiteit van het land.
De geschiedenis van Tartu gaat terug tot de 5e eeuw. In de 7e eeuw werden er vestingwerken gebouwd op Toome Hill en in de middeleeuwen stond er ook een bisschopskasteel.
Vandaag de dag zijn bezienswaardigheden zoals de kathedraal van Tartu, het Hooggerechtshof van Estland en de Engelenbrug te vinden op de Toome Hill.
Door de eeuwen heen is Tartu geregeerd door Zweden, Polen en Rusland en heeft daarom verschillende namen gehad: Tarbatu, Dorpat en Yuryev. Sinds de onafhankelijkheid van Estland in 1918 draagt de stad de naam Tartu.
Tartu heeft een levendige culturele scène. Het Tartu Kunstmuseum toont een gevarieerde collectie Estse kunst, die de artistieke vooruitgang van de natie in verschillende tijdperken weerspiegelt. Het is de thuisbasis van het Estse Sport- en Olympisch Museum en het Tartu Stadsmuseum.
Het Vanemuine Theater werd opgericht in 1870 en is een van de oudste theaters in Estland.
In 2024 plant Tartu een reeks evenementen, tentoonstellingen en activiteiten rond het concept 'Overlevingskunsten'. Er zullen meer dan 1.000 evenementen plaatsvinden, waarbij verhalen worden gedeeld over de kennis, vaardigheden en waarden die ons zullen helpen om in de toekomst een goed leven te leiden.
De hoofdafbeelding is een collage van: Bad Ischl and Traun River van David McGregor, Nyholmsundet van Frankemann en Tartu kesklinn van Ireen Trummer - alle via Wikimedia Commons.